รีวิว + สปอยล์ + วิเคราะห์(แบบรวบรัด) กับหนัง Arts เข้าใจยากในตำนาน : Sauna / 2008 (ซาวน่าผีนรก….)

หนังชื่อ Sauna / 2008 (ซาวน่าผีนรก….) หรือ Evil Rising / 2008 เป็นหนังสยองขวัญงานร่วมทุนสร้างระหว่างฟินแลนด์และสาธารณรัฐเชค โดย Director: Antti-Jussi Annila ที่ซึ่งผู้กำกับท่านนี้เองเชี่ยวชาญการสร้างหนังในแนวทางของการบอกเล่าเรื่องราวผ่านรูปสัญลักษณ์และการตีความหมายโดยอิงกับคตินิยมวิทยาประจำถิ่นของประเทศนั้นๆเป็นหลัก….

ภายใน Sauna / 2008 บอกเล่าเรื่องหลังสงครามระหว่างฟินแลนด์และรัสเซียจบลง มีการทำสนธิสัญญายุติสงครามจนแล้วเสร็จ(บางคนก็ว่าเป็นการยุติสงครามระหว่างสวีเดนกับรัสเซีย) โดยหนังโฟกัสลงไปที่การทำแผนที่เพื่อแบ่งเขตแดนอย่างเป็นทางการของทหารฟินแลนด์สองนายซึ่งทั้งสองนายเป็นพี่น้องกัน คนพี่ชื่อ Eerik (รับบทโดย Ville Virtanen) เเละน้องชาย Knut (รับบทโดย Tommi Eronen) กับทหารรัสเซีย 3 นายที่ร่วมสมทบในขบวนสำรวจและทำแผนที่ในครั้งนี้ กับการเดินป่าออกสำรวจเส้นทางวางหมุด ณ สถานที่ต่างๆ จนไปเจอเข้ากับอาคารซาวน่าปริศนาภายในหมู่บ้านลึกลับที่ตั้งอยู่กลางหนองน้ำบนพรมแดนคาบเกี่ยวระหว่างรัสเซียกับฟินแลนด์ ซึ่งซาวน่าแห่งนี้เองที่นำเรื่องราวสยดสยองพองขนหัวมาสู่ทหารฟินแลนด์และทหารรัสเซียกลุ่มนี้เป็นอย่างมาก….

****** ความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน
หนังมีการถ่ายทำภาพ-เสียง-และเทคนิคประกอบที่ชวนหวาดผวากับบรรยากาศอึมครึมเป็นยิ่ง ประกอบกับสิ่งลี้ลับที่พยายามพุ่งเข้ามาหลอกหลอนทั้งทหารฟินแลนด์และทหารรัสเซียอย่างจัดหนักเอาถึงตาย จึงทำให้หนังสยองขวัญเรื่องนี้ดูน่าสนใจขึ้นอีกเป็นกอง แต่ข้อเสียของหนังเรื่องนี้ก็คือ ถ้าคนดูมีความเข้าใจด้านคตินิยมวิทยาของประเทศในกลุ่มสแกนดิเนเวียไม่มาก อาจจะทำให้ดูหนังเรื่องนี้ไม่เข้าใจก็เป็นได้ ซึ่ง 100 ละ 99% ดูจบแล้วเกิดอาการ “มึนเมา” และไม่เข้าใจการสื่อความหมาย-รูปสัญลักษณ์ของผู้กำกับท่านนี้อย่างถ่องแท้ หนังค่อนข้าง Arts เอามากๆ ถ้าจับประเด็นไม่ดี ดูไม่รู้เรื่องแน่นอนครับ  ถ้าถามว่าผมดูหนังเรื่องนี้ผ่านไป 3 รอบ แล้วผมเข้าใจทุกอณูไหม….บอกเลยว่า “ไม่” (แต่ส่วนใหญ่ 80% พอเข้าใจอยู่บ้างนะเออ) ให้ 8 / 10 คะแนนครับ ชอบบรรยากาศภายในหนังเรื่องนี้ครับ ดุดันและคุกคามดี…. 

****** ตรงนี้สปอยล์ (สปอยล์ตามความเข้าใจของผู้เขียนนะเออ) ******

หนังแบ่งออกเป็น 3 ช่วงตอน

(ช่วงแรก) เราจะเห็นใครคนหนึ่งถูกฆ่าตายที่แม่น้ำ โลหิตก็จะไหลไปตามกระแสน้ำอย่างเชื่องช้า แล้วหนังก็ตัดบทมาเล่าเรื่องราวของทหารชาวฟินแลนด์ 2 พี่น้องคือ Eerik (พี่ชาย)เเละ Knut (น้องชาย)ที่ดูเหมือนว่ามี “ทรอมา” บางอย่างฝังใจกับคนทั้งสอง เป็นภาพเหตุการณ์ที่พวกเขาเคยเจอมาและยากจะลืมเลือน มันคือภาพการฆ่าคนตามหน้าที่ของทหาร รวมถึงการทรมานหญิงสาวภายในบ้านหลังหนึ่งด้วยการขังเธอไว้ในห้องใต้ดินจนเธอตาย

(ช่วงสอง) ทหารสองคนพี่น้องชาวฟินแลนด์เดินทางไปรับคำสั่งจากหน่วยเหนือให้เดินทางสำรวจทำแผนที่ร่วมกับทหารรัสเซียอีก 3 นาย  ภายในป่าระหว่างการเดินทาง ทหารกลุ่มนี้โดนผี(ผีผู้หญิงที่ถูกสองคนพี่น้องฆ่า)ตามหลอกหลอนในป่า(แต่ก็เอาตัวรอดมาได้) 

(ช่วงสาม) หลังทหารกลุ่มนี้เดินทางไปเรื่อยๆ ก็เจอหมู่บ้านลึกลับบนพรมแดนคาบเกี่ยวระหว่างรัสเซียกับฟินแลนด์ พวกทหารพบกับห้องซาวน่าปริศนาที่พอเดินเข้าไปเพื่อสำรวจภายในทีไรก็มักเจอเหตุการณ์แปลกๆเล่นงานซะจนสติแทบหลุดเสมอ จนในที่สุดทหารชาวฟินแลนด์สองคนพี่น้องก็โดนผีภายในซาวน่าหลอกจนกลายเป็นคนบ้าในที่สุด พร้อมกับภาพตัดจบ ภาพของเด็กชายคนหนึ่งอายุราว 10 ขวบถูกผีอีกตนฆ่าตายที่แม่น้ำ(ฉากในช่วงเปิดเรื่อง)….



****** ภาควิเคราะห์
ทหารชาวฟินแลนด์ทั้งสองนายมี “ทรอมา” หรือบาดแผลในใจที่รุนแรงสุดๆจนยากจะเยียวยา สังเกตที่หลังของทหารคนน้อง Knut มีตัวเลข 75 สลักไว้กลางหลัง นั่นคือจำนวนคนที่ถูกเขาฆ่าตายไป ส่วนคนพี่ Eerik ถ้าจำไม่ผิดฆ่าเหยื่อไป 72 ศพ(แต่ไม่มีการสักไว้ตามร่างกายแต่ประการใด)  ภาพหญิงสาวที่ถูกพวกเขาทั้งสองฆ่า ภาพผู้คนที่ทนทุกทรมานคือบาปและคำสาปแช่งที่ผู้ตายคอยวนเวียนมาหลอกหลอนสองคนพี่น้องนี้ และมันก็ตัดสลับไปๆมาๆจนคนดูมึนงงว่าอะไรจริงอะไรหลอกกันแน่…. ( ???? ) 

คนฟินแลนด์เชื่อว่าห้องซาวน่านอกจากเป็นห้องสำหรับการทำความสะอาดจิตใจ  ชุบร่างกายให้มีชีวิตขึ้นมาใหม่(คล้ายการเกิดใหม่) และสำหรับฟื้นฟูพลังของจิตวิญญาณแล้ว นอกจากนี้ยังมีรากความเชื่อโบราณเรื่องเกี่ยวกับห้องซาวน่าว่า….  มันอาจเป็นสถานที่สำหรับสาปแช่งคนทำบาปอีกด้วย ถือเป็นห้องรวมวิญญาณชั่วร้าย(หากคนที่เข้ามาใช้ห้องซาวน่ามีบาปหนา) ซึ่งบาปหนาในความเชื่อเหล่านี้ ตามหลักคริสต์ศาสนาไม่สามารถไถ่ถอนบาปหรือชำระล้างบาปได้

บาปทีไม่สามารถไถ่ถอนบาปหรือชำระล้างบาปได้ : “บาปแห่งการฆ่าเด็ก” (ภาพในช่วงต้นเรื่อง ซึ่งหนังนำเสนอภาพแบบเต็มๆในฉากจบ ฉากการฆ่าเด็กอายุราว 10 ขวบ) ทหารฟินแลนด์คนพี่คือ Eerik ได้เคยฆ่าเด็กชายอายุราว 10 ขวบปีมาแล้ว ประจวบกับคนน้องก็เคยขังผู้หญิงไว้ในห้องใต้ดินจนตาย รวมถึงทั้งสองเคยผ่านการฆ่าผู้คนมาเป็นจำนวนมากในสงคราม  บาปและคำสาปแช่งเหล่านั้น ความแค้นของเหล่าคนตาย จึงเวียนว่ายมาเอาคืนทหารทั้งสองภายในห้องซาวน่าอย่างจัดเต็ม แม้คุณจะสำนึกบาป มันก็สายไปเสียแล้ว เมื่อ “บาป” ตามมาเอาคืนจนคนทั้งสองเป็นบ้าไปในที่สุด….

จริงอยู่ว่าห้องซาวน่าตามความเชื่อของชาวฟินแลนด์นั้น ใช้เป็นห้องสำหรับการทำความสะอาดจิตใจ  ชุบร่างกายให้มีชีวิตขึ้นมาใหม่(คล้ายการเกิดใหม่) สำหรับฟื้นฟูพลังของจิตวิญญาณ และการไถ่บาป แต่ในขณะเดียวกัน บาปของการฆ่าเด็ก(ฆ่าคนโดยเจตตนา)นั้นไม่สามารถลบล้างได้ด้วยการรดน้ำลงศีรษะในห้องชำระวิญญาณซาวน่า  “ผี” ในความคั่งแค้นของดวงวิญญาณผู้ทุกข์ทรมานแสนสาหัสจึงตามมาเอาคืนคนทั้งสองอย่างสาสม! (ประมาณกรรมใดใครก่อ บาปกรรมนั้นตามมาสนองในชาตินี้แลไม่ต้องรอชาติหน้า….)

Sauna / 2008 (ซาวน่าผีนรก….) จึงเป็นหนังที่เล่าเรื่องเกี่ยวกับบาป-การกระทำ-และผลกรรมที่ตามมาในช่วงท้ายเรื่อง โดยผสมระหว่างภาพในอดีต-ปัจจุบัน-และผลที่ตามมาตามหลักของศาสนาคริสต์และคตินิยมวิทยา-รากความเชื่อในแบบชาวสแกนดิเนเวียอย่างน่าสนใจ….

(* อนึ่ง ฉากต้องห้ามของหนังเรื่องนี้คือ ฉากทหารที่เปรียบได้ดั่งผีร้าย กำลังฆ่าเด็กชายอายุ 10 ขวบปีในบริเวณแม่น้ำแห่งหนึ่ง จนเด็กตายคามือ  ฉะนั้นเอาเรต 18+ ไปละกัน…. )